تاریخچه‌ی عید نوروز

اگر بخواهیم دقیقا بگوییم عید نوروز از چه زمانی شروع شد به صورت جدی تحقیق در مورد عید نوروز را پیش بگیریم. ما در این مطلب گشت کوتاهی در وب و در میان کتاب‌های مختلفی که تحقیق درباره عید نوروز ایرانیان را انجام زده‌اند داشتیم که خلاصه‌ی آن را در ادامه می‌خوانید.

جشن نوروز در ایران باستان

نوروز در دوره‌ی اشکانیان و ساسانیان هم گرامی بود. در دوره ساسانیان، جشن سال نو دست‌کم شش روز طول می‌کشید و به دو دوره نوروز کوچک و نوروز بزرگ بخش‌بندی شده بود. اسم دیگر نوروز کوچک، نوروز عامه بود و برای پنج روز، از یکم تا پنجم فروردین طول می‌کشید. روز ششم که به خرداد‌روز مشهور بود، نوروز بزرگ یا نوروز خاصه نامیده می‌شد.

هر روزی که فرا می‌رسید، دسته‌ای از طبقات مردم به درگاه شاه می‌رفتند و شاه به حرف‌هایشان گوش می‌داد و برای حل‌و‌فصل مشکلاتشات دستوراتی صادر می‌کرد. در روز ششم فقط نزدیکان شاه بار داده می‌شدند.

مراسم عید نوروز در دوران معاصر

نوروز تنها در ایران و افغانستان، ولی به شکل متناوب، جشن گرفته می‌شد. پس از فروپاشی جماهیر شوروی، کشورهایی نظیر قرقیزستان، آذربایجان و سپس دیگر کشورها هم این عید را جشن ملی خود اعلام کردند.

در دوران شوروی برگزاری این جشن ممنوع اعلام شده بود و برای همین اقوام مختلف مخفیانه این جشن را بر پا می‌کردند.

از طرفی، مردم برخی از مناطق برای متقاعد کردن مقامات محلی، نام‌هایی دیگر برای جشن سال نو انتخاب می‌کردند. مثلا در تاجیکستان سعی کردند با انتخاب نام «جشن لاله» یا جشن 8 مارس بدون مخالفت دولت مرکزی نوروز را پاس بدارند.

همچنین در دوران حکمرانی طالبان در افغانستان به دلیل ‌رسمیت داشتن تقویم قمری، کسی حق برگزاری جشن سال نو را نداشت.

ترکیه هم تا قبل از سال 2000 این جشن را که برای کردها همچون نماد نیرومندی از هویتشان بود ممنوع کرده بود.

خوشبختانه در سال‌های اخیر، نوروز جهانی شده است. مجمع عمومی سازمان ملل در سال 2010 با تصویب قطعنامه‌ای، 21 مارس برابر اول فروردین را روز جهانی نوروز نام گذاری کرد.