استاد بیماری‌های کلیه با بیان اینکه دیابت و فشار خون در راس ایجاد نارسایی کلیه قرار دارند، گفت: توصیه بنده این است که همه افراد حتما فشار خون خود را هر ماه و قند خون را سالانه بررسی کنند.

گروه سلامت خبرگزاری فارس: کلیه نقشی حیاتی در بدن دارد و نه تنها خون را تصفیه می‌کند، بلکه سطح الکترولیت را متعادل کرده، فشار خون را کنترل می‌کند و در کنار اینها، سبب تولید سلول‌های قرمز خون می‌شود. کلیه‌ها در پشت ناحیه شکمی و در دو طرف ستون فقرات قرار دارند. اگر به طور ناگهانی کلیه‌های شما توانایی خود برای حذف مواد زائد را از دست بدهد، نارسایی حاد کلیه اتفاق می‌افتد.

وقتی کلیه‌های شما توانایی فیلتر کردن خود را از دست می‌دهند، سطوح خطرناکی از مواد زائد ممکن است تجمع پیدا کند و ترکیب شیمیایی خون شما ممکن است از تعادل خارج شود.

نارسایی حاد کلیه یا آسیب حاد کلیوی، به سرعت پیشرفت می‌کند که معمولاً در کمتر از چند روز این اتفاق می‌افتد. نارسایی حاد کلیه در بیماران بستری به ویژه افراد به شدت بیمار که نیازمند مراقبت ویژه هستند، شایع است. نارسایی حاد کلیوی میتواند کشنده باشد و نیازمند درمان جدی است. با این وجود، نارسایی حاد کلیوی می ‌واند برگشت پذیر باشد.

علائم نارسایی کلیه

با توجه به شدت نارسایی علائم مختلفی ایجاد می‌شود؛اگرچه گاهی اوقات هیچ‌کدام از این علائم وجود ندارد؛اما علائم احتمالی عبارتند از:

کاهش میزان ادرار
تورم که ابتدا از پاها شروع شده و در نهایت می‌تواند کل بدن را متورم کند.
تنگی نفس غیر قابل توجیه
خواب آلودگی بیش از اندازه یا خستگی
تهوع مداوم و گیجی
درد یا فشار در قفسه سینه
تشنج، کما یا بیهوشی عمیق

انواع نارسایی کلیه

اختلال در عملکرد کلیه تحت عنوان نارسایی کلیه شناخته می‌شود. نارسایی کلیه چند نوع طبقه بندی دارد؛ اما اگر بخواهیم نارسایی کلیه را با توجه به مدت زمان بروز و شدت عارضه تقسیم کنیم، باید دو نوع نارسایی حاد و مزمن را نام ببریم.

نارسایی حاد کلیه

در مواردی که کلیه‌ها به‌ طور ناگهانی طی فاصله‌ زمانی چند ساعت تا چند روز دچار مشکل می‌شوند و نمی‌توانند مواد سمی را دفع کنند نارسایی حاد کلیه ایجاد شده است. این مشکل بیشتر در کسانی که بستری هستند یا نیازمند مراقبت ویژه هستند مشاهده می‌شود. نارسایی حاد کلیه با بروز ناگهانی عوارض بسیار جدی و شدیدی دارد و حتی ممکن است منجر به مرگ بیمار شود. نارسایی حاد کلیوی علاوه بر کشنده بودن، امکان برگشت نیز دارد و این دو دلیل کافی است که مبتلایان به این عارضه به آن توجه جدی کنند.

نارسایی مزمن کلیه

مهم‌ترین علامت در این نوع نارسایی خاموش بودن آن است. افراد مبتلا به نارسایی مزمن کلیه ممکن است از سال‌ها پیش دچار این بیماری باشند؛ اما چون علامت خاصی ندارد یا روند بروز علائم کند است، به‌ طور آرام و پنهانی بافت کلیه را از دست می‌دهند. علائم نارسایی کلیه در موارد مزمن همان نشانه‌های نارسایی حاد کلیه است؛ با این تفاوت که طی مدت زمان طولانی این نشانه‌ها ظاهر می‌شوند.

تشخیص بیماری نارسایی حاد کلیه

اگر علائم و نشانه‌ها نشان دهند که نارسایی حاد کلیه وجود دارد، پزشک ممکن است آزمایش‌ها و روش‌های خاصی را برای تأیید تشخیص تجویز کند که شامل موارد زیر است:

اندازه گیری خروجی ادرار؛ اندازه گیری میزان ادرار خروجی در 24 ساعت ممکن است به پزشک در تعیین علت نارسایی کلیه کمک کند.

آزمایش ادرار؛تجزیه و تحلیل ادرار ممکن است ناهنجاری‌هایی را نشان دهد که نشان دهنده نارسایی کلیه است.

آزمایش خون؛نمونه خون ممکن است افزایش سطح سریع اوره و کراتینین را که دو عامل برای اندازه گیری عملکرد کلیه است را نشان دهد.

آزمایشات تصویربرداری؛آزمایشات تصویربرداری مانند سونوگرافی و سی تی اسکن ممکن است برای بررسی کلیه‌ها مورد استفاده قرار گیرد.

بیوپسی یا برداشتن نمونه‌ای از بافت کلیه برای آزمایش؛در برخی موارد پزشک ممکن است بیوپسی کلیه را برای برداشتن نمونه کوچکی از بافت کلیه برای آزمایش در آزمایشگاه توصیه کند. در این روش پزشک یک سوزن را از طریق پوست وارد کلیه کرده و نمونه را خارج می‌کند.

درمان نارسایی حاد کلیه

درمان نارسایی حاد کلیه معمولاً نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارد. مدت بستری در بیمارستان بستگی به علت نارسایی حاد کلیه شما دارد و اینکه کلیه‌های شما در چه مدت بهبود می‌یابند. درمان نارسایی حاد کلیه شامل شناسایی بیماری یا آسیب شدیدی است که در ابتدا به کلیه شما آسیب وارد کرده است. گزینه های درمان شما بستگی به علت نارسایی کلیه دارد.

ناصر سیم فروش، استاد بیماری‌های کلیه دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در گفت‌وگو با خبرنگار سلامت خبرگزاری فارس درباره «نشانه‌های نارسایی کلیه»،بیان داشت: نارسایی کلیه علائم بسیار متنوع و غیر اختصاصی دارد؛ یعنی ممکن است فردی مدتها نارسایی کلیه داشته باشد تا اینکه علائم آن بروز پیدا کند.

وی با اشاره به علائم نارسایی کلیه، افزود: این بیماران دچار نارسایی کلیه ضعیف هستند و ممکن است دچار کمبود نفس و تنگی نفس باشند و کم خونی، سردرد،رنگ پریدگی و فشار خون بالا دارند.گاهی این حالت به صورت خون دماغ ظاهر می‌شود.

این استاد بیماری‌های کلیه خاطرنشان کرد: وقتی شخص با این علامت به پزشک مراجعه می‌کند، آزمایش خون انجام می‌شود و میزان کراتین بیمار بررسی می‌شود؛ البته  میزان کراتین خون باید حدود یک باشد اما در افراد دچار نارسایی کلیه به 5 تا 6 می‌رسد.

بهترین راه تشخیص اینکه فردی نارسایی کلیه دارد یا ندارد

سیم فروش متذکر شد: همکار پزشک داشتیم که مدتها بی اشتهایی و رنگ پریدگی داشته، اما توجه نمی‌کرده، وقتی فشار خون می‌گیرد،متوجه می‌شود دیالیزی شده است. بهترین راه تشخیص اینکه فردی نارسایی کلیه دارد یا ندارد این است که حداقل هر 6 ماه یا ماهی یکبار، فشار خون خود را بگیرد.

وی تصریح کرد: شایع ترین علت نارسایی کلیه از بیماری‌های عفونی و به دنبال آنها بود؛ اما اکنون دیابت و فشار خون در راس ایجاد نارسایی کلیه است.هر دوی این علل قابل پیشگیری است؛ به شرطی که افراد به موقع فشار خون را گرفته و کنترل کنند. همچنین افرادی که در خانواده خود سابقه بیماری دیابت دارند با سبک زندگی سالم، ورزش و کنترل قند خون، این حالت قابل پیشگیری است.

این استاد بیماری‌های کلیه با بیان اینکه دو قاتل خاموش یعنی دیابت و فشار خون نه تنها نارسایی کلیه ایجاد می‌کنند، بلکه بیماری‌های عروقی مثل سکته قلبی و مغزی را باعث می‌شوند،گفت: توصیه بنده این است که همه افراد حتما فشار خون خود را ماهی یا چند ماه یکبار بگیرند و سالی یکبار قند خون را کنترل کنند.

سیم فروش توصیه کرد:‌افراد روزی نیم ساعت ورزش کرده و غذای سالم مصرف کنند؛ به نسبت فعالیتی که روزانه دارند غذا مصرف کنند و به مصرف میوه‌ها و سبزیجات توجه داشته باشند؛ضمن اینکه چربی، نمک و گوشت زیاد مصرف نشود؛ به خصوص در سنین بالا به این موضوع توجه بیشتری شود.